مکاتبات اداری خواجه حافظ (3)

قسمت  اول  و  دوم  مکاتبات را بخوانید .

7. سرور گرامی، جناب آقای طبع الملک شیرازی

ریاست اداره محترمه دارالطباعه شیراز

با سلام و تحیت فراوان پیرو مذاکرات حضوری روز یک شنبه (دیروز) دایر و چگونگی تکثیر و توزیع دیوان کامل اینجانب مشتمل بر غزلیات، مثنویات، قصاید، قطعات، رباعیات و الحاقیات، همچنانکه امر و مقرر فرمودید، نمونه‌هایی از اشعار غیر فرمایشی اینجانب که به اسلوب غزل سروده شده است، جهت مطالعه و ارزیابی آن سرور گرامی، به توسط میرزا باشی تقدیم، امید است که مورد عنایت خاصه قرار گیرد:

هذا له

خیز و در کاسه زر آب طربناک انداز

پیشتر زانکه شود کاسه سر خاک، انداز

چشم آلوده نظر از رخ جانان دور است

بر رخ او نظر از آینه پاک انداز

به سرسبز تو ای سرو که گر خاک شوم

 ناز از سربنه و سایه بر این خاک انداز

غسل در اشک زدم کاهل طریقت گویند

پاک شو اول و پس دیده در آن پاک انداز

و له ایضاً

مفلسانیم و هوای می و مطرب داریم

آه اگر خرقه پشمین به گرو نستانند

گر شوند آگه از اندیشه ما مغبچگان

بعد از این خرقه صوفی به گرو نستانند

ایضاً له

خدا را از ای نصیحت گو، حدیث ساغر و می گو

که نقشی در خیال ما، از این خوشتر نمی‌گیرد

بیا ای ساقی گلرخ، بیاور باده رنگین

که فکری در درون ما، از این بهتر نمی‌گیرد

چه خوش صید دلم کردی، بنازم چشم مستت را

که کس مرغان وحشی را، از این خوشتر نمی‌گیرد

و له ایضاً

هر آنکو خاطر مجموع و یار نازنین دارد

سعادت همدم او گشت و دولت همنشین دارد

به خواری منگر ای منعم ضعیفان و نحیفان را

که صدر مجلس عشرت گدای ره‌نشین دارد

و گر گوید نمی خواهم چو حافظ عاشق مفلس

بگوییدش که سلطانی گدایی همنشین دارد

و ایضاً له

دل ما به دور رویت ز چمن فراغ دارد

که چو سر و پای بند است و چو لاله داغ دارد

سر ما فرو نیاید به کمان ابروی کس

که درون گوشه گیران ز جهان فراغ دارد

من و شمع صبح‌گاهی سزدار به هم بگرییم

که بسوختیم و از ما بت ما فراغ دارد

قبلاً از عنایتی که حسب دستور آقای حاجی قوام به اینجانب می‌فرمایید، کمال تشکر را دارد.

با ارادت

محمد بن محمد بن محمد

المدعوّبه خواجه شمس‌الدین حافظ شیرازی

حاشیه 1- نامه خواجه حافظ است. تقاضای تکثیر دیوان اشعار دارد. ضمناً همانطور که خاطر عالی مستحضر است، دیوان مرحوم کسایی مروزی، به علت عدم تکثیر به موقع، مفقود و در حال حاضر جز ابیات پراکنده از نامبرده در دسترس نمی‌باشد.

میرزا باشی.

حاشیه 2- اجمالاً مطالعه شد. مضامین و قوافی مکرر بسیار دارد. محققان حال و آینده، البته ملتفت این نکته نیستند، لکن مردم کوچه  و بازار ، صناعات بدیعی و قواعد بدیهی این مقوله را می‌دانند و توقع شعر درست دارند. یک نسخه پاکیزه از «المعجم فی معابیر اشعار العجم» که به توسط سلطان الخطاطین به تازگی نویسانده‌ایم، در وجه ایشان کارسازی کنید. به محققان حال و آینده نیز یک نسخه برسانید. کتاب را در نوبت تکثیر قرار دهید. پیش پرداخت نیز بپردازید. کل مبلغ از 12% قیمت پشت جلد فراتر نرود، لکن قرار داد تیپ که فردا به استناد آن برود در دادگاه و انجمن صنفی شکایت کند به  هیچ‌وجه امضا نکنید. یکی دو غزل را که نمکی دارد من علامت زده‌ام؛ چند تایی هم خودتان منتخب کنید، مسوده بدهید به علیخان تجویدی که مصور کند. سفارش کنید که در ترسیم شکل جام و قدح و خمره و شاخه نبات، نهایت احتیاط را مرعی دارد و طرفین را نیز در زیر درخت بید، بیش از حد ولو نکشد.

امضا: طبع الملک