بازی های سنتی

در این بخش از سایت آکاایران بازی های سنتی قدیمی را برای شما آماده کرده ایم ، امیدواریم که مورد توجه شما قرار گیرد.

بازی های سنتی قدیمی همچون هفت سنگ، عمو زنجیرباف، قایم موشک، گرگم به هوا، کی بود کی بود، لی لی، شیر و آهوها، وسطی و ... ریشه در سنت های دیرینه مردم ایران دارد و هنوز نسلی که با این بازی ها اوقات فراغت خود را سپری می کردند، هستند و فقط از آنها به عنوان خاطرات کودکی یاد می کنند. 

این روزها، وسایل ارتباط جمعی، بازی های رایانه ای و ورزش های جدید خود را در دل مردم جای کرده اند و این بازی ها به دست فراموشی سپرده شده اند. اما لذتی که در آنها هست را هیچ بازی کامپیوتری یا معاشرت مجازی نمی تواند به انسان بدهد. هیجان و شادی وسطی و جیغِ خوشحالی از بُل گرفتن چیزی نیست که بتوان در دورهمی های ساده این روزها آن را تجربه کرد. 

برای یادآوری روش بازی این سرگرمی ها تعدادی از آنها را انتخاب کرده و برایتان توضیح داده ایم. بلکه وسوسه بشوید تا به یاد دوران کودکی آنها را با دوستان خود دوباره تکرار کنید. 

اسم و فامیل 

تعداد بازیکنان: ۲ نفر به بالا
 
ابزار بازی: کاغذ و قلم

این بازی هم به طور فردی و هم گروهی انجام می شود، به گونه ای که اگر دو نفر بازیکن وجود داشته باشد، با هم بازی می کنند و یا اگر ۴ نفر یا ۶ نفر باشد هم می شود به دو گروه ۲ یا ۳ نفره تقسیم شوند و هم می توانند هر ۶ نفر به طور جداگانه به رقابت بپردازند.

قبل از شروع بازی همه بازیکنان یا دو گروه، جدولی را رسم می کنند. موارد خواسته شده در جدول اختیاری است که ممکن است تا ۱۲ مورد متغیر باشد؛ به طور مثال: از نام، نام خانوادگی، نام رنگ، نام شهر، نام کشور، نام خودرو و نام حیوان تشکیل می شود.

پس از ترسیم جدول مورد نظر، همه به حالت آماده باش منتظر می ایستند و هر یک به نوبت باید یکی از حروف الفبا را بگوید. زمانی که حرفی از حروف الفبا گفته شد، بازیکنان باید با توجه به حرف گفته شده کلماتی که با آن حرف شروع می شود، در ذیل نام های خواسته شده بنویسند.

در این بازی هر فردی زودتر از همه اسم ها و نام های خواسته شده را بنویسد کلمه «استُپ» را می گوید که همه باید از نوشتن دست بردارند.

در این لحظه همه برگه ها را پایین می گذارند تا زیر نظر همه بازیکنان امتیاز شماری شود. در این بازی هر مورد صحیح ۱۰ امتیاز دارد و هم چنین اگر کلمه هایی که نوشته شده با دیگر بازیکنان مشترک باشد ۵ امتیاز خواهد داشت.در این بازی سرعت عمل و دقت مهم ترین عوامل برنده شدن است.

طناب کشی

• نام بازی: وسطی
• نام محلی: آراداووردی
• اهداف کلی: ایثار و از خود گذشتگی، دقت در سرعت عمل، هوشیاری و همیاری، تقویت روحیه تعاون
• اهداف جزیی: انعطاف پذیری بدن، ایجاد هماهنگی بین اعضا و اعصاب و دقت در نشانه گیری
• تعداد بازیکن: ۸ الی ۴۰ نفر
• سن بازیکنان: ۹ الی ۱۵ ساله
• ابزار لازم: یک توپ
• محوطه بازی: ۱۵ × ۱۰ متر

شرح بازی: بازیکنان یا دانش آموزان به دو گروه مساوی تقسیم می شوند و به قید قرعه یا شیر و خط یکی از گروه ها در وسط محوطه بازی می ماند و گروه دیگر، در دو قسمت، به طرفین عرضی محوطه ی بازی روانه می شوند.

شروع بازی با پرتاب توپ به وسیله یکی از بازیکنان گروه کناری آغاز می شود. گروه کناری سعی بر این دادر که با نشانه رفتن و زدن افراد گروه وسطی باعث سوختن و اخراج آنها بشوند.

و تلاش گروه داخلی هم بر این است که با حرکات سریع از اصابت توپ در امان بمانند و چنانچه اگر یار سوخته داشته باشند با ایثار و گرفتن توپ در فضا، که یک امتیاز محسوب می شود، او را به بازی برگردانند.

حال، شاید به این مرحله از بازی رسیده باشیم که تنها یک نفر از گروه وسطی، در داخل میدان بازی باشد که اگر تا ۱۰ شماره پرتاب نتوانند او را هدف گیری بکنند و بزنند، تمامی یاران سوخته ی گروهش را احیا کرده، و همگی در وسط میدان باقی مانده و بازی را ادامه خواهند داد.

گاهاً با در نظر گرفتن موقعیت وسطی ها، به جای نشانه گیری و زدن حریف وسطی، توپ را برای فریب و شیرینکاری هم که شده به دوستان مقابل پاسکاری می کنند تا آنها حسابشان را برسند.

اما مقررات بازی:

۱- اگر تمامی بازیکنان وسطی در محدوده ی میدان باشند، هر توپ گرفته شده به عنوان یک امتیاز ذخیره ی ضد اخراجی محسوب می شود و اخراجی و اخراج ها را به تأخیر می اندازد.

۲- گرفتن توپ پس از برخورد با زمین موجب سوختن بازیکن است.

• نکات:
  • ۱- گونه دیگری از این بازی به وسطی دایره ای موسوم است با این تفاوت که زمین بازی به شکل دایره است که بازیکنان وسطی در داخل آن و گروه کناری در روی محیط آن با فاصله های مساوی قرار می گیرند.با شروع بازی مربی یا معلم ورزش با ساعت وقت گرفته و بازیکنان کناره نفرات گروه وسطی را نشانه می گیرند تا اینکه همه از زمین بازی اخراج شوند.در دور بعدی جای دو گروه عوض می شود و باز با شروع بازی مربی یا معلم ورزش با ساعت وقت می گیرد.برنده گروهی است که در مدت زمان کوتاهی، بازیکنان گروه وسطی را زده و بازی را زودتر تمام کرده باشند.
  • ۲- بهتر است ابعاد زمین بازی با سن و سال بازیکنان مناسب داشته باشد (طوری نباشد که توپ پرتاب شده به سوی میدان نرسد و بالعکس)
  • نتیجه بازی: در این بازی بازیکن با گرفتن توپ در هوا و احیای یار سوخته روحیه ایثار خود را، و با نشانه گرفتن و پرتاب توپ به سوی حریف وسطی و فرار از مقابل توپ ها، دقت و سرعت انجام عمل ها و عکس العمل ها را تقویت کرده و با پاسکاری است که کودک برای همکاری های زندگی فردا آماده می شود.

تله پاتی با سکه 

چند نفر از دوستان خود را دور یک میز بنشانید و چهار سکه هم شکل را در چهار گوشه یک کلاه قرار دهید .

سپس به یکی از حضار بگویید که در غیاب شما یکی از سکه ها را برداشته و تاریخ آن را به خاطر بسپارد. سپس به دست سایر دوستان بدهد تا آنها نیز تاریخ سکه را تماشا کنند و در کلاه بگذارند. پس از چند لحظه سکه مورد نظر را حدس می زنید.

راز: با پشت دست سکه ها را لمس و هرکدام را که گرمتر بود به عنوان سکه انتخابی معرفی کنید.

الک دولک

شرح بازی:

بازیکنان به دو گروه تقسیم و به قید قرعه، یکی از گروهها، بازی را شروع می کند یعنی: چوب کوچک (پیل) را روی یک چاله ی کوچک یا وسط دو عدد آجر قرار داده و با سر چوب بزرگ (دسته) که در زیر آن قرار داده، با قدرت به طرف نفرات گروه حریف که در محوطه هستند پرتاب می کند. اگر پیل در هوا گرفته شود، پرتاب کننده اخراج می شود، وگرنه بایستی آن را از روی زمین بردارند و به طرف چاله (یا آجرها) بیندازند. و بازیکن دسته به دست، با تمرکز حواس، آن را در دست می گرداند تا پیلی را که به طرف چاله اش می آید با ضربه دورش سازد، اگر نتواند و فاصله ی پیل با چاله کمتر از قد دسته باشد باز سوخته است و اگر توانسته باشد که با ضربه دورش سازد، فاصله را، از چاله با طول دسته می شمارند. یک، دو، سه،…

دوباره ارسال پیل و دریافت پیل و شمارش فاصله با دسته تا به حدّ نصاب برسند وگرنه، همه آنها این کار را به نوبت انجام می دهند تا برسند، بدیهی است چنانچه اگر نتوانسته باشند، بازی را به گروه حریف واگذار می کنند.

اگر به حدّ نصاب (مثلاً ۵۰) رسیدند، یکی یکی پیل را با سر دسته به مشابه توپ پینگ پنگ و راکت ضربه های کوچک و یکنواخت (چله) می زنند و می شمارند. بعد هر کدام، به تعداد چله، پیل را با ضربه ی سنگین دسته، به طرف جلو می زند و هر پیلی که در هوا گرفته شود، گیرنده آن را به طرف مبدأ پرتاب می کند، تا اینکه تمامی نفرات گروه دسته به دست به تعداد چله هایش بر پیل نواخته باشند.

طول مسیر (آخرین محلی که پیل می افتد تا محل چاله)، توسط نفرات گروه حریف یک پس از دیگری، به عنوان جریمه با دویدن طی می شود. به طوری که با عبارت (آنا، داشقا، زنبیل، سونبول، او… ) شروع شده باشد و صدای (او…) به صورت کشیده تا لحظه ی نفس کشیدن ادامه یابد. (یعنی هرکجا صدای بازیکنی قطع شد، یکی از دوستان دنباله ی مسیر را با صدای (او…) می دود اگر در انجام این موارد موفق شدند،در دور بعدی کنترل بازی را در دست می گیرند و با دسته کار می کنند و اگر نتوانند، باز در وسط محوطه بازی کرده، پیل را تعقیب می کنند.

• نکات: این بازی شاید با اندک تفاوتهایی در مناطق و محله های مختلف به اجرا درآید.
• نتیجه بازی: کودک با انجام این بازی با اکتساب نتایج مثبتی از قبیل آنچه در اهداف آمده است مفاهیم احتیاط، خطر و گریز از آن را بهتر می آموزد و در زندگی به کار می بندد.

کودک تا خطر را حس نکند، فرار از آن را نمی آموزد.

بازی قایم موشک

شرح بازی:

بچه های داوطلب بازی، ترجیحاً در تاریکی عصر، در محوطه ای که دارای کمینگاه و درخت و کنج و غیره جهت قایم شدن باشد، دور هم جمع شده و به قید قرعه مانند پشک انداختن و یا شیر و خط، یکی را به عنوان گرگ انتخاب می کنند.
گرگ در محلی موسوم به (هوا) که می تواند تیرچه، درخت یا دیوار باشد پشت به بچه ها ایستاده و چشمهایش را می بندد و با کف دست روی آنها را می گیرد تا جایی را نبیند و بنابر قرار داد، از ۱ تا ۲۰ یا …، ۴۰ می شمارد تا سایر بازیکنان در این فرصت برای خود مخفیگاهی پیدا کنند.
بعد می گوید: قایم شدین؟ بیام یا نه؟ چنانچه اگر جوابی نشنید، به این مفهوم است که همه قایم شده اند و شروع به جستجوی آنها می کند و هر کدام را که پیدا کند و یا از دور ببیند، اعلام کرده، سریعاً به محل (هوا) برمی گردد و دستش را بر آن می زند و لفظ سُک سُک یا (اصطلاح غلط آن سَک سَک) را بر زبان می آورد.
لازم به ذکر است، موقعی که گرگ، به جستجوی سایرین مشغول است، بازیکنی که سُک سُک شده و یا سک سک کرده، می تواند دوستانش را با رمز و ایما از موقعیت مکانی گرگ باخبر کند. بدین صورت که می گوید: سیب گفتم بیا، بِه گفتم نیا (آلما دِسم گل، هِیوا دسم گَلمَه). بعد بر حسب موقعیت می گوید: آلما آلما آلما … و یا هیوا …
در خاتمه آنان که برنده شده اند، هیچ! و اما بازنده ها، پنهانی اسم مستعاری مانند انواع میوه ها و حیوانات و غیره مانند کبوتر، گنجشک، قناری برای خود می گزینند تا گرگ یکی را انتخاب کند مثلاً کبوتر، که گرگ دور بعدی بازی، اوست.
و چنانچه اگر هیچ بازنده ای نباشد و به قولی نتوانسته باشد کسی را سک سک کند باز خود گرگ بوده و چشم خود را با کف دست پوشانده، بازی از نو شروع خواهد شد. در این بازی هر کدام بیش از سه نوبت گرگ شده باشد، سوخته و به کلی از دور بازی کنار می رود.

• نکات:
  • در بعضی مناطق به جای شمارش ۱ و ۲ و ۳ و … گفتن عبارت: (ده، بیست، سی، …، صد، حالا که رسید به صد تا، دستمال آبی وردار، دار دار خبر دار، ماشین آقا نگهدار) رواج دارد.
  • سک سک و یا در زبان آذری، شُعبَه به معنای صفیر زدن و سوت کشیدن و اعلام خبر کردن است.
  • این بازی نام مخصوص به منطقه ی خود را دارد به طور مثال، در تهران: قایم موشک، اصفهان: قایم شدنک، مازندران: چش بتیکا، شوشتر: سرمامک … و بالاخره آذربایجان: گیزلن پاچ می نامند. قدیمی ترین نام این بازی سَرمامک است که قدمت هفتصد ساله دارد.
  • در بعضی مناطق این بازی توسط بزرگسالان نیز اجرا می شود.
  • نتیجه بازی: کودک با اجرای این بازی، ضمن بهره برداری بیشتر از زمان برای درک مسایل و مفاهیم زندگی مانند تدبیر و تصمیم گیری، استفاده ی مناسب از فرصت ها و کمک به آشنایان در مواقع اضطراری را یاد می گیرد.

این بازی چون یک بازی عصرانه یا شبانه است، حس ترس از تاریکی را از بین می برد.

دریا و ماهی

 شرح بازی:

اولاً یک نفر که بایستی از لحاظ سنی و اندام بالاتر از بقیه باشد به عنوان کوسه ماهی انتخاب می گردد و در وسط زمین بازی مربع شکل مستقر می شود.

سپس بقیه ی بازیکنان (۲۰ نفر) به چهار دسته ی پنج نفری تقسیم و در چهار گوشه ی زمین مربع شکل قرار می گیرند.

زمین بازی به عنوان دریا و اعضاء هر گوشه یا هر گروه نقش ماهی ها را بازی می کنند که هر کدام از گروهها اسمی برای خود دارند.

قزل آلا ، کفال ، آزاد ، سفید و …

کوسه ماهی در وسط دریا راه می رود و اسم هر گروهی را بر زبان می آورد (مثلاً ماهی سفید) ماهی های سفید در وسط زمین بازی یا همان دریا ، به کوسه ماهی می پیوندند.

کوسه ماهی در حالی که روی پنجه ها راه می رود و تمام بن خود را بالا می کشد می گوید : دریا آرام است! ماهی ها توأم با تقلید حرکات او می گویند : دریا آرام است.

کوسه ماهی با همان حالت : دریا طوفانی است.

ماهی ها باز با همان حالت : دریا طوفانی است.

ناگهان کوسه ماهی با صدای بلند فریاد می زند: مدّ آمد ، مدّ آمد. با شنیدن این کلمه بچه ها یا ماهی های همان گروه با حرکتی سریع خود را به گوشه یا پناهگاهی که متعلق به خودشان است می رسانند و کوسه ماهی نیز سعی بر این دارد که آنها را از پشت بزند و ماهی ها نیز تلاش می کنند که او را با جای خالی دادن بفریبند و گرفتارش نشوند.

ماهی هایی که توسط کوسه ماهی لمس و یا گرفتار شده اند، کنار می ایستند و وقتی با همه ی گروهها این بازی تکرار شد، ماهی های کنار گذاشته شده از همه ی گروه ها، در شروع دور دوم بازی به کوسه ماهی می پیوندند و با او همکاری می کنند تا ماهی های بیشتری را گرفتار کنند.

در پایان دور سوم و یا چهارم، گروهی که افراد بیشتری از آنها باقی مانده باشد، برنده محسوب می گردد.

• نتیجه بازی: با انجام این بازی، چون بچه ها در موقعیت های متفاوتی قرار می گیرند و مبادرت به انجام حرکات مختلف بدنی می کنند، روحیه ی اجتماعی بودن و قدرت تجسم و اجرای حرکات تقلیدی را بالا می برند.

بازی محلی چاله شیطان 

تعداد بازیکن:  3 الی 8 نفر

ابزار لازم:  یک عدد توپ کوچک مانند تنیس

بعد از مشخص کردن محدوده زمین بازی، در یک طرف آن، گودال کوچکی به صورت چاله که تقریبا به اندازه قطر توپ است می کَنَند که نامش خانه یا مات شیطان است.

در اطراف خانه شیطان، به تعداد بازیکن ها، چاله هایی با همان کیفیت ایجاد می شوند که هر کدام به یکی اختصاص دارد و خود در کنارشان می ایستند.

یکی به قید قرعه، از فاصله 1.5 متری به طور نشسته، توپ را روی زمین گذاشته و به سوی چاله ها می غلتاند که ممکن است یکی از چهار حالت زیر پیش بیاید:

1.     به هیچکدام از چاله ها نیفتد: باز حق غلتاندن توپ را دارد.

2.    به چاله متعلق به خود بیفتد: باز دوباره آن را می غلتاند.

3.    به چاله یکی دیگر از بازیکنان بیفتد: در آن صورت بایستی صاحب گودال را روی کولش بگیرد و این بار با دقت و تمرکز حواس بیشتری توپ را بغلتاند.

4.    و اگر توپ در خانه یا چاله شیطان قرار گرفت؛ به عنوان شیطان فورا به طرف (توپ) دویده، آن را برمی دارد و به طرف سایر بازیکنان پرتاب کند تا یکی از آنها را بزند و از نقطه برخورد تا کنار چاله ها از او سواری کول بگیرد و بازیکنی که مورد اصابت توپ قرار گرفته بعد از سواری دادن روی خط شروع بازی می ایستد و به عنوان شیطان توپ را می غلتاند.

بدیهی است وقتی که توپی روی زمین بازی به طرف چاله ها می غلتد، بازیکنان نظاره گر کنار چاله ها، منتظر نتیجه هستند تا چنانچه اگر توپ در چاله شیطان افتاد، فرار را بر قرار ترجیح دهند و از ضربه توپ شیطان و سواری دادن و شیطان شدن و غیره در امان باشند.

 بشین و پاشو

• نام بازی : بشین و پاشو
• نام محلی : بشین و پاشو
• اهداف کلی: تقویت عضلات پا
• اهداف جزئی: تمرکز حواس و بهبود سرعت عمل ها
• تعداد بازیکن: به تعداد افراد داوطلب
• سن بازیکنان: ۶ الی ۱۳ ساله
• ابزار لازم: ندارد
• محوطه بازی: ۱۰ × ۱۰ متر

 

شرح بازی:

بازیکنان در محوطه نزدیک به هم می ایستند.

مربی کلماتی مانند : بشین ، پاشو ، نشین ، پانشو را ادا می کند و آنها موظف به اجراءِ حرکات مربوطه هستند .

تأخیر و اشتباه در اجراء به منزله ی خطاست و بازیکن خاطی خود به خود از بازی خارج می شود . لازم به ذکر است که لفظ « نشین » مفهوم « پاشو یا ایستاده بمان » را و لفظ « پا نشو » مفهوم « بشین یا نشسته بمان » را می رساند.

• نتیجه بازی: هماهنگی و تطبیق رفتاری را با یک گروه اجتماعی ایجاد نموده و کودک با انجام این گونه بازیها همیشه سعی در تقلیل خطاها دارد.

بازی با اعداد

• نام بازی: بازی با اعداد
• نام محلی: بازی با اعداد
• اهداف کلی: ایجاد انگیزه برای یادگیری اعداد و تمرکز حواس
• اهداف جزئی: رقابت سالم و سازنده
• تعداد بازیکن: ۱۰ نفر
• سن بازیکنان: ۸ الی ۱۰ ساله
• ابزار لازم: ندارد
• محوطه بازی: یک کلاس یا یک اتاق

شرح بازی: 

مربی یا معلم ورزش ۱۰ نفر از بچه ها را به کنار تخته سیاه فراخوانده و می خواهد که به طور مرتب بایستند و حواسشان را جمع کنند ( این بازی به طور نشسته نیز عملی است.)

نفر اول با گفتن شماره ی یک بازی را شروع می کند . نفر دوم (دو) نفر سوم (سه) و … هر کدام از بچه ها که به شماره های ۵ و ۱۰ می رسند بایستی به جای گفتن شماره ، کلمه ی (هوپ) را بگویند . چنانکه اگر کوچکترین مکث و اشکالی در ادای لفظ (هوپ) و یا ارقام داشته باشند از دور مسابقه خارج می شوند.

با خارج شدن او ، نفر بعدی ، باز مسابقه را از شماره ی (یک) شروع کرده و بازی ادامه می یابد. به تدریج با بروز اشکال ، یکی یکی از دور مسابقه کنار گذاشته می شوند تا آخرین نفر که بازی را بدون مکث و اشتباه به پایان رسانده ، برنده ی مسابقه شناخته شود.

• نتیجه بازی: با اجرای این بازی ، قدرت بیان و حافظه ی کودکان بالا رفته و سبب رشد ذهنی و تمرکز حواس آنها می شود و چون یک بازی دسته جمعی است ، موجب ایجاد روحیه جمع گرایی ، رفاقت ، رقابت سالم و نهایتاً تکوین شخصیت اجتماعی او می گردد.

جهت یابی

• نام بازی: جهت یابی
• نام محلی: جهت یابی
• اهداف کلی: پرورش روحیه صداقت و راستگویی، آموزش رعایت مقررات و بهبود عمل ها و عکس العمل ها
• اهداف جزئی: آشنایی با جهات جلو، عقب، چپ، راست و کنترل تعادلی بدن
• تعداد بازیکن: ۱۰ الی ۴۰ نفر
• سن بازیکنان: ۹ الی ۱۳ ساله
• ابزار لازم: ندارد
• محوطه بازی: حداقل ۱۵ × ۱۰ متر، ترجیحاً حیاط مدرسه

شرح بازی:

معلم یا مربی بازیکنان را به صورت پراکنده در حیاط مدرسه یا محوطه ی بازی آرایش می دهد به طوری که نسبت به تمامی آنها دید کافی داشته باشد.

آنگاه قوانین و مقررات بازی را که نوعی دویدن گروهی است به آنها شرح داده و می خواهد که هر کدام نتوانست مرحله ای از بازی را به جای آورد خودشان را کنار بکشند.

حال مربی در حالی که در مقابل آنها این سوی و آن سوی در حرکت است بازیکنان را متوجه می سازد که فقط در امتداد اشاره ی دست بدوند.

بازیکنان بایستی توجه داشته باشند که جهت اشاره ی دست ملاک است و نباید جهت حرکت مربی آنها را فریب دهد و اشتباه کنند و اخراج شوند.

سپس برای تنوع و شیرینی بازی، مربی از بچه ها می خواهد که در خلاف جهت اشاره ی دست بدوند.

بازی همچنان ادامه می یابد تا با برکناری یکایک آنها، نفر نهایی بازی می تواند از نو شروع شود.

این بازی چون با سرعت عمل انجام می گیرد، بازیکنان اخراجی مدت زمان زیادی را از بازی دور نخواهند بود…

• نتیجه بازی: به طور کلّی این بازی حسّ کنجکاوی کودک را بعد از اخراج برمی انگیزد تا قوّه ی ابتکارش را تحریک کند. در این بازی، بازیکن سعی دارد که قدرت مقاومت خود را در برابر مشکلات بالا ببرد که اعتماد به نفس را به دنبال خواهد داشت.
  در آنجا چون مربی از بازیکنان می خواهد که به محض خطا، خودشان کنار بکشند و با انجام این عمل، از سوی مربی یا معلم تمجید می شوند، بچه ها به صداقت و راستگویی علاقمند می گردند.
  و چون هر لحظه امکان اینکه با تغییر جهت اشاره ی دست از سوی مربی، تغییر مسیر حرکت بدهند سرعت بیشتری را می طلبد و در نتیجه در انجام عمل ها و عکس العمل ها بهبود حاصل می شود.

 

تور ماهیگیری

• نام بازی: تور ماهیگیری
• نام محلی: تور ماهیگیری
• اهداف کلی: پرورش دقت، هوشیاری، مدیریت و تقویت عضلات کتف و بازو
• اهداف جزئی: چابکی و چالاکی
• تعداد بازیکن: ۲۰ الی ۴۰ نفر
• سن بازیکنان: ۷ الی ۱۴ ساله
• ابزار لازم: ندارد
• محوطه بازی: محدوده ای به ابعاد ۲۰ × ۲۵ متر یا بیشتر که بستگی به تعداد بازیکنان دارد.

شرح بازی: 

بچه های داوطلب بازی، در محوطه گرد هم آمده و یکی را به عنوان ماهیگیر که مدیریت و رهبری بازی را در طول بازی به عهده دارد، انتخاب می کنند و سپس همگی در محدوده ای که به نام دریا خط کشی کرده اند، همچون ماهی، پراکنده می شوند.

پس از اعلام شروع بازی، توسط مربی، ماهیگیر به تعقیب آنها پرداخته و با سعی و کوشش، یکی از آنها را به دست لمس می کند، وی به ماهیگیر پیوسته و این بار دست در دست هم، ۲ نفری به صید ماهی می پردازند تا اینکه بالاخره، با دستهای کناری که آزاد هستند، یکی دیگر را لمس می کنند. ۳ نفر که شدند، باز دست در دست هم، ۲ نفر کناری با دستهای آزاد به صید ماهی پرداخته، بازی را دنبال می کنند.

با هر صید، از تعداد ماهی ها کاسته و بر طول تور ماهیگیری افزوده می شود، همکاری و هماهنگی، بایستی به حدی باشد که تور از هم پاره نشود و با سرعت بیشتری ماهی بگیرند و در این میان، وقتی ماهی ها احساس خطر می کنند، می توانند از لابلای بچه ها یعنی فضای خالی بین دستهایشان عبور کرده و در پشت تور قرار بگیرند.

در جریان بازی، بچه های زیرک و باهوش، همیشه در پشت تور ظاهر می شوند.

• نتیجه بازی: کودکان با اجرای این بازی، ضمن دستیابی آنچه در اهداف آمده است، راههای گریز از خطر و حفظ جان را می آموزند.

 

شهر شهر

• نام بازی: شهر، شهر
• نام محلی: شهر، شهر
• اهداف کلی: پرورش قدرت حافظه، سرعت در انجام عکس العمل ها
• اهداف جزئی: دقت و هوشیاری در گفت و شنود
• تعداد بازیکن: دانش آموزان یک کلاس (حداقل ۱۰ نفر)
• سن بازیکنان: ۷ الی ۱۲ ساله
• ابزار لازم: گچ و تخته سیاه و پاک کن
• محوطه بازی: کلاس درس

شرح بازی:

مربی برای هریک از دانش آموزان، نام شهری را انتخاب می کند و این اسامی توسط یکی از آنها روی تخته سیاه نوشته می شود. اکنون همه، نام شهری خود را می دانند. مربی شروع بازی را توسط یکی از بچه ها (مثلاً: تهران) اعلام می کند، او بایستی مقصد را در نظر بگیرد (مثلاً اصفهان) و این جمله را ادا کند، تهران میره اصفهان!
دانش آموزی که نام او اصفهان است، بلافاصله بدون مکث و اشتباه، شهری را به عنوان مقصد در نظر گرفته (مثلاً تبریز) می گوید: اصفهان میره تبریز … تبریز میره آبادان … آبادان میره چاه بهار … و …
هر یک از آنها اشتباه و یا مکث کند سوخته و از دور بازی خارج می شود و نام شهری او نیز از تخته سیاه پاک می شود، تا سایرین متوجه، و آن را به عنوان مقصد بر زبان نیاورند که باعث سوختن آنها خواهد شد. دوباره با اشاره ی مربی یکی از دانش آموزان، بازی را از نو آغاز می کند.

نکات:

• این بازی به شکل مشابهی در کلاس درس قابل اجراست، ابتدا از شماره ۱ الی … برابر تعداد دانش آموزان روی تخته سیاه نوشته می شود و بچه ها نیز از ۱ الی … نامگذاری می شوند.دو نفر از آنها به جای شماره، با عنوان های حسن و حسین، در پای تخته سیاه ایستاده، عنوان خود را می نویسند. بازی را همیشه حسن شروع می کند. مثلاً: حسن میگه حسین … حسین میگه ۲۹ … ۲۹ میگه ۱۲ … ۱۲ و یا شاید حسن و شاید هم حسین …باز، هر یک مکث و یا اشباه کند، سوخته و از دور بازی خارج می شود. ضمناً هر کدام بتواند باعث سوختن حسن و یا حسین شود پای تخته سیاه آمده، جای او را می گیرد و شماره ی قبلی خود را پاک می کند.این بازی به نام حسن و حسین مشهور است.
• بد نیست بدانیم که در این بازی، می توان از نام حیوانات، پایتخت ها و هر چیز دیگر استفاده کرد.

نتیجه بازی: کودک با اجرای این بازی کلاسی در فصل زمستان، بسیار لذت برده و ارقام اسامی حیوانات، شهرها و غیره را آموخته و بر حافظه اش می افزاید و در تحصیل و زندگی از آن بهره می برد.

 

• مطالب مرتبط
• بازی های سنتی که فراموش شده اند !+ عکس
• آموزش بازی های سنتی
• آشنایی با بازی های سنتی و محلی
• بازی‌های سنتی که از یادها رفتند! (+عکس)
• معرفی بازی سنتی کِلاورِوان